ISKRY W MOJEJ GŁOWIE

„Iskry w mojej głowie” Elle McNicoll to niewielkich rozmiarów powieść, która spodoba się starszym dzieciom (10+), ale może okazać się interesująca także dla dorosłych. Opowiada historię jedenastoletniej Addie i jej codziennych zmagań w szkole i w życiu rodzinnym.

Addie jest zdolna i bardzo wrażliwa, trudno jej jednak odnaleźć się w szkole – ma problemy z koncentracją, reaguje zbyt emocjonalnie, nie radzi sobie z hałasem, nie czuje się pewnie w dużej grupie. Jej wrażliwość sprawia, że nie jest dobrze postrzegana ani przez uczniów, ani przez nauczycielkę. Koledzy z klasy uważają ją po prostu za dziwną, a wychowawczynię drażni jej dociekliwość, delikatność i rozproszenie. Ratunek dziewczynka znajduje w bibliotece – książki pomagają jej się wyciszyć i zaspokajają jej nienasyconą potrzebę pogłębiania wiedzy związanej z zainteresowaniami. Te ostatnie w przypadku Addie są bardzo oryginalne – nastolatkę pasjonują bowiem rekiny i czarownice. Nie są to jednak takie czarownice, jak można spodziewać się po dziecku, lecz historyczne kobiety, które żyły w jej miejscowości i zostały stracone z powodu oskarżeń o czary. Addie ma bardzo wysoką empatię i poczucie sprawiedliwości, nie może zatem przejść obojętnie wobec faktu, że ta krzywda, nie została w żaden sposób – choćby symboliczny – naprawiona ani upamiętniona. Działania, które podejmie, aby to zmienić będą miały wpływ na życie wielu osób.

To nie przypadek, że to właśnie Addie tak bardzo porusza historia lokalnych „czarownic”. Odrzucona przez grupę dziewczynka czuje z nimi więź, podejrzewa, że jest podobna do tych – niezrozumianych przez otoczenie przez swoją odmienność – kobiet. Addie jest autystyczna. Jej doświadczenie jednak może być bliskie wielu osobom – nieśmiałym, wrażliwszym, trochę bardziej nietypowym.

Narracja prowadzona z perspektywy dziecięcej bohaterki może pomóc zrozumieć sytuację autystycznych dzieci funkcjonujących w systemie szkolnym zarówno ich klasowym kolegom, jak i dorosłym. Może też być cennym wsparciem dla młodych autystyków, którzy mają rzadką okazję poznać bohaterkę podobną do nich. Ta książka jest jednak dla wszystkich – ciepła i poruszająca, rozszerza perspektywę, uwrażliwia na potrzeby innych, uczy znajdować w sobie siłę do walki, o to, co dla nas istotne, równocześnie przełamując, jak i akceptując swoje ograniczenia.

„Iskry w mojej głowie” to również opowieść o relacjach – tych rodzinnych: z rodzicami i siostrami, koleżeńskich, sąsiedzkich, które zawsze są skomplikowane. To jedna z tych książek, które pomimo że napisane bardzo przystępnie i w sposób odpowiedni dla dzieci – ukazuje złożoność dynamiki kontaktów międzyludzkich – pokazuje, że pod każdą reakcją kryją się złożone emocje, o których warto rozmawiać.

Elle McNicoll, „Iskry w mojej głowie”, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2022